Tekerlemeler

1-Bu Adem’in hikayesi
Şeker gibi tekerlemesi
Nasıl da güzel söylemesi
Bir dene de gör
Bir dene de gör
Bu Adem’in hikayesi
Şeker gibi tekerlemesi
Nasıl da güzel söylemesi
Bir dene de gör
Bir dene de gör
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Bu Adem’in hikayesi
Şeker gibi tekerlemesi
Nasıl da güzel söylemesi
Bir dene de gör
Bir dene de gör
Bu Adem’in hikayesi
Şeker gibi tekerlemesi
Nasıl da güzel söylemesi
Bir dene de gör
Bir dene de gör
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Adem madene gitmiş
Madende badem yemiş
Madem Adem badem yemiş
Niye bize getirmemiş?
Niye bize getirmemiş?
Niye bize getirmemiş?
Ah Adem ah!

2-Bir berber bir berbere bire berber gel beraber bir berber dükkanı açalım demiş.

3-Yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak da mı saklasak?

4-Mini mini birler
Çalışkan ikiler
Tembel üçler
Dayak yiyen dörtler
Misafir beşler
Altılar altınımı çaldılar
Yediler yemeğimi yediler
Sekizler seke seke gittiler
Dokuzlar doktor olup kaçtılar
Onlar, nerede bunlar?

5-Şu Karşıda Beş Eşek,
Beşi De Boz Beş Eşek,
Biri Yüklü Dişi Boz Eşek,
Dördü Yüksüz Erkek Boz Eşek,
Hepsi Eder Beş Boz Eşek.

6-Birdir bir, ikidir iki,
Ormandaki tilki,
Üçtür üç, yapması güç,
Dörttür dört, dönde kafanı ört,
Beştir fes, kısa kes,
Altıdır altı, yaptım kahvaltı,
Yedidir yedi, yemeğimi yedi,
Sekizim seksek, yere düşen eşek, 
Dokuzum durak, nerde oturak?

7-Şu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuk, bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğa demiş ki: “Ben bu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğum”.

8-Al bu takatukaları takatukacıya götür. Takatukacı bu taka tukaları takatukalatmazsa al bu takatukaları takatukacıdan takatukalatmadan geri getir.

9–Komşu, komşu !
-Hu, hu!
-Oğlun geldi mi?
-Geldi
-Ne getirdi?
-İnci, boncuk.
-Kime, kime?
-Sana, bana.
-Başka kime?
-Kara kediye
-Kara kedi nerede?
-Ağaca çıktı
-Ağaç nerede?
-Balta kesti
-Balta nerede?
-Suya düştü.
-Su nerede?
-İnek içti.
-İnek nerede?
-Dağa kaçtı.
-Dağ nerede?
-Yandı, bitti kül oldu.

10-Az gittim uz gittim.
Dere tepe düz gittim.
Çayır çimen geçerek,
Lale sümbül biçerek,
Soğuk sular içerek,
Altı ayla bir güzde,
Bir arpa boyu yol gittim.

11-Büyük büyük büyülteçli, babacan babaeskili bonboncu Bilal’le Bigalı bıngıldak Bahir’in bön bön bakışlarına, bomboş büyülü, büyük büyük laflarına kızıyordu. Bir berbere, bir bere bre berber beri gel biber al, diyordu.

12-Cüce çinici celalli hoca Çebi, geceleri içki içince gizlice marpuççular içindeki züccaciyelere gidip, içi Çince yazılı çevizcikleri ciro için iç içe geçmiş cicili bicili üç çeşit biçimsiz civalı cam çubuğu cepceğizine indirdi.

13-Cırcır böceği çeneli ciciannenin çıtır pıtır kızının çıtı pıtı çıtkırıldım çocuğu için çıtı pıtı hanım, ciciannesine çatmış, çıkışmış.

14-Çapakçurlu çapaçul çarkçıbaşı çaylak Zülküf, Çatalcalı çakmakçı çivit Cahit’e Behey çaçabalığı çepiç, çerçi, çakaloz, çayırhorozu, çöpçatan, çurçur, çirişotu demiş.

15-Ertenekli Örtenekli, Ergene’nin ecesi, Esentepe’nin eğlencesi, Erdenler erkete Erdem’le bize geldiler.

16-Dadaylı dayımın Dodurgalı düdük deli dedesi, diline doladığı debdebeli dedim dedisiyle, dırdırını dilinden düşürüp de bir kez olsun doya doya düden diyemeden, düdenin dallara doldurduğu doyumlu yemişlerden doyasıya yiyemeden dar dünyadan göçüp gitti.

17-Ilım ılınan, ılıcalı ılıcalı akan ılık ılık Iğdır ırmağı’nın kıyıları ıkır tıkır ığrıp ağaçlarıyla kaplıdır.

18-Balık çıkmıyor kayığa.
Kuş konmuyor saçağa.   
Havayı böyle kirletirsek   
Hasret kalırız ışığa.   
Güneş vurmuyor çiçeğe.   
Su yaramıyor çileğe.   
Havayı böyle kirletirsek,   
Aş bulamayız yemeğe.   

19-Bir yıl on iki aydır.
Sayması kolaydır.   
İlk ayı ocak,   
Son ayı aralıktır. 

20-Mumcu mum yapar.
Sucu su satar   
Yaşamak için,   
Herkes bir iş yapar.   
Ütücü ütü yapar.   
Yüncü yün satar   
Yaşamak için,   
Herkes bir iş yapar.   

21-Bir elimde beş parmak.
İnanmazsan say da bak.   
Bir, iki, üç, dört, beş.   
Beş de öteki elimde,   
On etmez mi kardeş?  

22-Yaza yaza yaz geldi.   
Derelere kaz geldi.   
Daha yazacaktım ama,   
Kaleme zam geldi.   

23-Ayakkabım çıktı delik.   
Gittim aldım bir terlik.   
Terlikçi para almadı,   
Verdim ona bir teklik.   
Lık lik deme   
Dağlık, bağlık gezme.   
Sen benimle atışamazsın,   
Gel oyunbozanlık etme.   

24-Temiz bir masayı.
Cici boyalı kapıyı.   
Bir de büyük Ata’yı,   
Çok severim.      

25-Zili astım kapıya.  
Haber verdim Kaya’ ya.   
Kaya kapıya gelmezse,   
Söylerim Esra’ya.

26-Minik kuzu me, me.
Dedi beni dövme   
Büyür süt veririm,   
Hem sana hem kedine.   

27-Al elma,sulu elma
Öyle güzel dalda durma   
Alır seni yerim.   
Kan katarım kanıma.  

28-İğne iplik  
Derme diplik   
Çelik çubuk   
Sen çık…   
Dama çıktım   
Çalı kestim   
Bir alaca yılan gördüm   
Yılan bizim nemiz olur?   
Sokaklarda temiz olur   
Al çık,   
Balçık   
Sana dedim:   
Sen çık   

29-Nereye babam nereye   
Tarlaya kızım tarlaya   
Tarlada keçi kulağı   
Gelinlerin duvağı  

30-İt iti itti   
Bir iti itti   
İT biti itti   
Bit gitti   
İt gitti   
itti   
Bitti   
Gitti 

31-İbiş ile Memiş mahkemeye gitmiş.   
Mahkemeleşmiş mi?   
Mahkemeleşmemiş mi?     

32-Teyzesi tepeli   
Kulakları küpeli   
Dedesi hasta   
Çorbası tasta   
Biz gideriz dansa   
Orda yeriz pasta   

33-Kırk kantar
Kırkar kırkar   
Kantar tartar.      

34-Bahçelerde tahta
Biz gidiyoruz bu hafta   
İneğimiz doğurdu   
Adı olsun kel Fatma   

35-Üç tas has hoşaf   
Üç tunç tas kayısı hoşafı   
Paşa tası ile   
Beş has tas kayısı hoşafı.   

36-Leylek leylek havada
Yumurtası tavada   
Hani bana çekirdek   
Çekirdeğin sapı yok   
Süleyman’ın saçı yok   
Sarı kızın suçu yok   

37-Güm güm gümüş   
Al sana memiş   
Al sana para   
Ver bana yemiş   
Yemişçinin tablası   
Ebe oldu ablası   

38-Masal masal martladı,
İki sıçan atladı   
Biri tos vurdu bardağa,   
Gelin çıktı,çardağa.   

39-Karga karga gak dedi
Çık şu dala bak dedi   
Çıktım baktım o dala   
Şu karga ne budala   
Karga seni tutarım   
Kanadını yolarım   

40-Yağ, yağ yağmur
Teknede hamur   
Bahçede çamur   
Ver Allah ım ver   
Sicim gibi yağmur   

41-Saksağan sek sek   
Kuyruğu tümsek   
Kuyruğuna binelim   
Bizim köye gidelim     

Tekerlemeler

En popüler tekerlemeler için doğru kategoridesiniz. Kategori içinde söylenmesi en zor, en eğlenceli tekerlemeleri bulabilirsiniz. Özellikle çocuklar için hafıza gelişimi açısından tekerleme ezberlemek ve söylemek son derece önemlidir. Hızlı gelişme ve hızlı düşünme yeteneğini arttırdığı gibi, özgüven kazanma noktasında da önemli bir yere sahip olduğunu söylemek gerekiyor.

Tekerlemeler, sözcük ve söz ve seslerin benzerlikleri kullanılarak söylenen eğlenceli ve yarı anlamlı cümlelerdir. Tekerlemeler kategorimiz altında, çok sayıda söylemesi zor tekerleme okuyabilirsiniz. Kafiyeli ve ölçülü basmakalıp sözler de olarak da ifade edebiliriz. Bir çeşit laf cambazlığı olan tekerlemeler hayal ürünüdür. Bu nedenle bazen tamamen anlamsız olabilir. Bazen ise yarı anlamlıdır. Türkçenin söz güzelliğini anlatma noktasında son derece etkilidir. Sözlerin bütün içinde olması gerekir.

Daha çok masalların girişlerinde kullanılan tekerlemeler ile alakalı bilgi almak adına sizlere sunduğumuz yazıları okuyabilirsiniz. Günümüzde tekerleme başlığı altında çok fazla içerik vardır. Fakat bunlar arasında daha eğlenceli olanlar insanların ağzında dolaşır. Daha çok çocuk oyunlarında tercih edilir. Edebi türlerde de tercih edildiği bilinmesinin yanında dinleyen insanda büyük merak uyandırır.

Eğitici yönünün de kuvvetli olduğunu dile getirmek gerekiyor. Daha çok çocuklarda konuşma, dinleme ve dilin özelliklerini sıklıkla yapılan tekrar sayesinde öğrenme alışkanlığı kazandırır. Psikomotor becerilerinin gelişimi noktasında son derece etkilidir.

En iyi tekerlemeler

Bilmece, masal, hikaye, halk tiyatrosu gibi edebi türlerin içinde çok fazla rastlandığı gibi özellikle kullanım alanlarının çocuk oyunları olduğunu dile getirebiliriz. Güney Anadolu’da sayışma, Doğu Anadolu’da ise döşeme ismi ile bilinir. Karagöz ve orta oyunda da yer bulmaktadır. Edebiyatımızın 11. Yüzyılından bu yana çeşitli tekerleme örnekleri görülmektedir.

Tekerleme anlam açısından baktığımız zaman; birbiri ile uyumlu söz kalıplarının saz şairleri arasında deyiş yarışı veya masalların başında yer alan kafiyeli girişler olarak tanımlamak söz konusudur. Özellikle okuma etkinliklerinde ve konuşma etkinliklerinde çok değerli bir yere sahiptir. Akıcı dil kullanımında da tekerlemeler çok sık kullanılır. Dil becerisi kazanma noktasında örnekleri incelemek son derece değerlidir.

Tekerleme çeşitleri nelerdir?

Tekerlemelerin belli bir ana konusu olmadığını ifade edebiliriz. Mantık dışı veya gerçek, birbiri ile aykırı düşüncelerin bir araya gelmesi ile oluşur. Sonuç olarak şaşırtıcı bir etki yaratıyor. Bu anlamda kişileri şaşırtmak ve keyiflendirmek açısından oluşan ahenk kurgusu dikkat çeker.

Günümüzde tekerlemelerin eski zamanlara oranla çok daha geri planda kaldığını söylemek gerekir. Bunun ana nedeni insan alışkanlıklarında var olan değişimlerdir. İnsanların istek ve ihtiyaçlarının değişmesi, tekerlemelere karşı olan ilgi de de düşüşlere neden oldu. Fakat eğitim ve öğretim kurumlarında bazı noktalarda karşımıza çıkar.

Özellikle çocukların birbirine söylemek için ezberledikleri eğlenceli bir oyun olarak düşünülmesi, akılda kalıcı olması noktasında son derece önemlidir. Bazı tekerlemelerin söylenmesi çok zordur. Her insanın tam anlamı ile dili dönmez. Bu nedenle oyun olarak tekerleme söyleme kavramı çok sık karşımıza çıkar.

Türk dilinin sahip olduğu esnek yapı nedeniyle, tekerlemeler çok eğlenceli yapılar olarak karşımıza çıkar.  Masal tekerlemeleri, masalların hem baş kısmında hem de son kısmında söylenen, yerine göre uzunluğu değişen kalıplaşmış sözlerdir. Daha çok anlatıma renk verme amacı güder. Masalcı, masala başlamadan önce şaşırtıcı olayları yaşamış gibi göstermek adına tekerleme söyler 3 özelliği vardır. Uyaklar, söz yineleme ve olağan dışı olması.

Tekerleme seçenekleri arasında oyun tekerlemeleri de yer almaktadır. Oyunun  başında, ebenin ya da diğer başka bir adayın belli olması için söylenir. Oyun içinde de oyunun akışını sağlama noktasında etkisi çok fazadır.

Çocuklar üzerinde tekerleme etkileri

Çocuklar üzerinde tekerleme etkileri de araştırılması gereken bir konudur. Eski tarihlerden bu yana insanlar tarafından merak edilmesi, çocuk davranışı üzerinde sağladığı olumlu katkı, davranış ve duygu gelişiminde önemli rol oynaması gibi önemli unsurları vardır. Birlikte gülme, eğlenme, aktivite yapma bilincinin güçlenmesini sağlar. Kısacası sosyal gelişim açısından son derece öneme sahip olduğunu söylemek gerekir.

Çocukların ana dilini kullanma becerisini arttıran tekerleme aynı zamanda kurallara uyma biçiminde de etki sağlar. Mevcut ana dili sevgisi besler ve bunun yanında çoğaltır. Hayal dünyasının da zenginleşmesinde en önemli faktördür. Çocuklar topluluk önünde konuşma cesareti verir.

Uzmanlar tekerlemenin hızlı konuşma ve hızlı anlama yeteneğini de geliştirir. Tek başında hızlı konuşmanın pek avantajı bulunmaz. Fakat hızlı anlamak ile hızlı konuşmak birlikte olursa, kişinin pratik zekaya sahip olmasının önemli unsuru olarak dikkat çeker.

Hafıza gelişimi açısından da son derece önemlidir. Tekerleme örnekleri, daha önce de ifade ettiğimiz gibi sitemizde yer alıyor. Bu seçenekler üzerinden değerlendirme yaparak siz de tam anlamı ile sonuca varabilirsiniz. Günümüzde tekerleme konu başlığında çok fazla içerik olduğunu biliyoruz. Bu içerikleri incelediğimiz zaman en doğru kararı vermek söz konusu olacaktır.

Her geçen gün kelime sanatlarına olan ilginin artması yanında, tekerleme ve benzeri unsurlara karşı bir ilgi kaybı da gelişir. Bu aslında çok yanlıştır. Gelenek göreneklerimiz, dilimizin yapısını anlamak için tekerlemeleri bilmek ve onları araştırmak gerekiyor. Sitemizde yer verdiğimiz kategori üzerinden siz de araştırma yapabilirsiniz. En güzel, söylenmesi hem zor hem de eğlenceli olan tekerlemeler için bizi takip etmeye devam edebilirsiniz.

 

Başa dön tuşu